Bir eylem maskesi olarak Guy Fawkes

Öncelikle Guy Fawkes kimmiş, bir hatırlayalım. Asıl adıyla Guido Fawkes (1570 - 1606), York şehrinde doğmuştu ve Katolik bir İngiliz askeriydi. 1605'teki barut komplosunda, İngiltere Parlamento Binasını havaya uçurmakla görevliydi. İngiliz tarihinin en büyük "vatan haini" olarak kabul edilen Fawkes, 1593’te Katolik oldu ve İspanyol ordusunun Hollanda’da bulunan birliğine katıldı. Kısa zamanda askeri zekâsıyla sivrilen Guy, 1604’te yurduna döndü. Burada Robert Catesby ve diğer komplocularla tanıştı. Muhafazakâr Protestan Kral I. James'e, kraliyet ailesine ve tüm diğer aristokratlara karşı yapılan ve İngiliz tarihinde "Barut komplosu" olarak bilinen olayda aktif olarak rol aldı.




İngiltere Devlet yönetiminde ve Katolik monarşik rejimde kökten bir devrime gitmek amacıyla toplanan on iki komplocu, Westminster Sarayı’ndaki İngiliz Parlamento Binasını, (o yılki her sene Ekim ya da Kasım ayında tekrarlanan) Aristokrasi zirvesinde havaya uçurmaya karar verdi. Ekibin lideri Robert Catesby bu arada gruba katılımları arttırmaya çalışıyordu. Gruba sonradan katılan Francis Tresham, akrabalarından Katolik Lord Monteagle'yi 5 Kasım’da parlemontoya gitmemesi için uyarınca komplo ortaya çıktı. Fawkes, 5 Kasım gece yarısı parlamento mahzenlerinde bol miktarda dolu barut fıçısıyla yakalandı. Çeşitli işkencelere maruz bırakılarak yandaşlarının adlarını vermek zorunda bırakıldı. Çıkarıldığı mahkemede vatan hainliğinden hüküm giyen Fawkes, 31 Ocak 1606’da sarayın karşısında asılarak idam edildi.

İngilizler, tarihlerindeki bu olayı ülkenin demokrasi zincirinde önemli bir halka olarak kabul ederler. Her yıl 5 Kasım gecesi, Birleşik Krallık ve krallığa ait diğer eyaletlerde komplonun başarısızlığa uğratılmış olması, Guy Fawkes Gecesi olarak şenliklerle kutlanır. Şenliklerde havai fişekler patlatılır, büyük fıçılar ateşe verilerek caddelerde yuvarlanır ve bu büyük vatan haininin cezalandırılmasını kutlamak için Guy Fawkes maskesi takılmış kuklalar yakılır. Günümüzde politikadan çok, eğlence amaçlı yapılan bir kutlamadır.

Son 20 yılın en iyi sinema filmlerinden biri olan V for Vendetta’da kullanılan ve sonrasında adeta bir popüler kültür fenomenine dönüşen meşhur Guy Fawkes maskesi ise bugün pek çok toplumsal eylemde, eylemci maskesi olarak karşımıza çıkıyor. Reuters Haber Ajansı foto muhabirlerinden Dado Ruvic de V for Vendetta filminde kullanılan meşhur maskenin toplumsal olaylarda sık sık karşımıza çıkışıyla ilgili bir fotoğraf serisi yapmış... Aşağıda bu serinin tamamını bulabilirsiniz.

Bosna Hersek


Ürdün


Macaristan


Venezuela


ABD


Ukrayna


Hong Kong


Hong Kong


ABD


Avustralya


ABD


ABD


Meksika


Bahreyn


Almanya


Galler


ABD


Porto Riko


Türkiye