Zeugma Antik Kenti'nde yürütülen Muzalar Evi kazısı sona erdi

Türkiye İş Bankası’nın 2012 yılından bu yana katkı sağladığı, Gaziantep’in Nizip ilçesindeki Zeugma Muzalar Evi kazı çalışmaları tamamlandı. Zeugma’nın doğusunda yer alan ve antik kentin en iyi korunmuş Roma konut örneklerinden biri olan Muzalar Evi’ndeki kazı çalışmaları, 2007 yılında başlamıştı. İş Bankası’nın 2012’den itibaren destek verdiği kazılar, Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kutalmış Görkay başkanlığındaki ekip tarafından gerçekleştirildi. Kazılarda 2012’den bu yana toplam 443 kişi çalıştı.
 

Belkıs/Zeugma, Gaziantep’in Nizip ilçesinin 10 km doğusunda, tepeler üzerine kurulmuş bir kent olarak dikkat çekiyor. Fırat Nehri'nin üzerinde yer alan stratejik öneme sahip bir geçit noktasında bulunan Zeugma, Seleukos Krallığı'na ait önemli bir askeri ve ticari merkeziydi. Karşılıklı iki kent şeklinde konumlanmış olan Zeugma, Helenistik dönemde Seleukeia (bugün Fırat Nehri'nin batı kıyısında su üstünde görülebilen kent) ve Apamea (Fırat'ın doğu kıyısında bulunan ve bugün baraj gölü altında kalmış olan kent) olarak adlandırılmıştır. Kent, MÖ 31’den itibaren Roma’ya bağlanarak adı geçit-köprü anlamında “Zeugma” olarak değiştirilmiştir. Zeugma’nın doğu tarafında yer alan Muzalar Evi, Zeugma’daki farklı kültürlerin izlerini yansıtan güzel örneklerden biri 2007 ve 2019 yılları arasında Dionysos ve Danae evleri korugan yapısının doğusunda, Birecik Barajı rezervuarının hemen kenarında yapılan kazılarda ortaya çıkarılmış olan Muzalar Evi, yaklaşık 12 m x 30 m boyutlarında dikdörtgen bir plan gösterir.
 

Zengin mimari dekorasyonu, mozaikleri ve duvar freskleriyle dikkat çeken Muzalar Evi, adını bir odasının tabanında bulunan mozaik üzerinde, Klasik Yunan eğitiminin vazgeçilmez parçası olan lirik şiir, tarih, müzik, astronomi ve felsefe gibi konuların esin perileri sayılan dokuz Muza betiminden almış. Bu mozaiğin ortasındaki büyük madalyon üzerinde baş Muza ve epik şiirin ustası Kalliope yer alıyor. Dokuz Muzadan Kleio tarih yazımının, Euterpe şarkının, Elegiak şiirin, Erato lirik şiirin, Melpomene tragedyanın, Polyhmnia ilahilerin, Terpsikhore dansın, Thalia komedyanın, Urania da astronominin esin perisi. Zeugma’daki diğer evler gibi konumlandığı topoğrafyaya göre dikdörtgen bir planda tasarlanan Muzalar Evi’nin ana avlusunda, antik kentteki diğer konutlarda da sıkça rastlanan, Klasik Yunan Mitolojisinde denizlerin yaratıcı tanrı ve tanrıçası Okeanos ve Tethys betimlemeleri yer alıyor. Muzalar Evi’nde 2012-2019 yılları arasında yapılan kazı çalışmaları sayesinde Gaziantep Arkeoloji Müzesi’ne 938 eser kazandırılmış durumda.
 

Muzalar Evi’ndeki kazı çalışmalarının tamamlanması vesilesiyle, geçtiğimiz ay bir basın ziyareti gerçekleştirildi. İş Bankası Kurumsal İletişim Müdürü Bülent Yumuşaker, bu ziyarette yaptığı değerlendirmede, Bankanın arkeoloji alanında verdiği destekler ile Anadolu topraklarındaki eşsiz arkeolojik zenginliğin bugünkü nesillerle buluşturulmasını ve korunarak gelecek kuşaklara aktarılmasını hedeflediklerini vurguladı. Zeugma Antik Kenti’ne ilk olarak 2000 yılındaki kazılar sırasında katkıda bulunduklarını belirten Yumuşaker, Muzalar Evi kazısına ise 2012 yılından bu yana sağladıkları desteğin, arkeoloji alanındaki diğer çalışmalarının da ilk önemli adımını oluşturduğunu aktardı.
Yumuşaker, “İş Bankası olarak Antalya’da Patara Antik Kenti, İzmir’de Teos Antik Kenti ve Aydın’da Nysa Antik Kenti’ndeki kazı çalışmalarını da destekliyoruz. 1985 yılından bu yana Kırşehir Kaman’da kazı çalışmalarını sürdüren Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü’ne de çeşitli katkılar sağlıyoruz. Tüm bu kazı çalışmaları ile gün yüzüne çıkan ve çıkarılacak olan arkeolojik değerlerimizin hem medeniyet tarihine ışık tutacağını hem de dünya kültür mirasına büyük katkı sağlayacağını düşünüyoruz” açıklamasında bulundu.